Bilgisayarda Çökme Belirtileri ve Çözüm Yolları

Bilgisayarda Çökme Belirtileri ve Çözüm Yolları
Bilgisayarda Çökme Belirtileri ve Çözüm Yolları

Bilgisayar sahiplerinin en büyük endişelerinden biri, sistemlerinin çökmesi ve içindeki verilerin erişilemez hale gelmesi. Tıpkı hastalanma sürecinde bizlerin başına geldiği gibi, bilgisayarların çökme sürecinde de vazı belirtiler gözlenlenebilir. Bu durum değişimlerini göz önünde bulundurarak bazı tedbirler alabilirsiniz. Bu rehberde, çökme durumlarının belirtilerini ve alabileceğiniz önlemleri anlatıyoruz.

Tıkırtı veya sürtünme sesleri

Tıkırtı sesleri sabit diskte oluşan bozuk sektörleri işaret eder ve sabit diskinizin son anlarına yaklaştığı anlaşılır. Normalde PC’niz diskteki bazı bölümlerin kararsız olduğunu anladığında oralara erişimi keser ama sürtünmeye benzer sesler geliyorsa durum daha fena demektir. Artık sabit diskinizin bozulması an meselesidir. Acilen alışverişe çıkıp yeni bir sabit disk almalı ve çok geç olmadan verilerinizi ona taşımalısınız.

Ne yapmalısınız?

Sabit diskinizde yer alan kişisel dosyaları ve veri sakladığınız diğer klasörlerdeki dosyaları harici bir USB diske kopyalayın ya da CD/DVD’ye yazın. Bozulmak üzere olan disk bilgisayarınızdaki ana sabit diskse verileriniz dışında uygulamaları ve ayarları da saklamanız gerekebilir. En iyisi bilgisayarınıza özel bir ISO görüntüsü hazırlamak ve ayarları bu şekilde yeni sabit diske aktarmak. ISO görüntüsü oluşturmak için boş bir DVD’yi DVD yazıcıya yerleştirin ve açılan pencereden “Bilgisayarınızın ISO görüntüsünü oluşturun”u seçin. Alternatif olarak “Denetim Masası > Yedekleme ve Geri Yükleme > Sistem görüntüsü oluştur” komutunu da kullanabilirsiniz Ardından boş DVD’yi yerleştirin. Sabit diskinizde birden çok bölüm varsa ya da birden çok sabit disk kullanıyorsanız onları da yedekleyin. Ne de olsa ana sistem diski bozulursa Windows açılmayacak ve diğer bölüm ya da disklerdeki verilere de erişilemeyecek. Bölümlü bir diskte diskin bozulması halinde sadece bir bölüm değil, tümü etkilenir. Bu yüzden arızalı sabit diskteki tüm bölümlere aynı gözle bakmalı ve önlem almalısınız.

Aşırı fan gürültüsü

Bilgisayarınızın fanı normalden fazla gürültü çıkarıyorsa muhtemelen olması gerekenden daha yüksek hızda çalışıyor demektir. Aşırı ısınan bir masaüstü veya dizüstü bilgisayar, kasa içindeki parçaları arızadan korumak adına en sonunda otomatik olarak kapanır.

Ne yapmalısınız?

İşlerinizi kaydedin ve bilgisayarı kapatın. Kapı ve pencereleri açıp odada hava akımı olmasını sağlayın. PC kasasını duvardan uzağa çekin ve arkadaki fan mazgalını engelleyen bir unsur olup olmadığını kontrol edin. Bilgisayarın fişini prizden çekin ve kendinizi topraklayıp statik elektrik boşalmasını önleyin. Fırça ya da basınçlı hava yardımıyla fan mazgalına toplanan tozları uzaklaştırmaya çalışın. Eğer masaüstü bilgisayarsa kasa içindeki tozları temizleyebilirsiniz. Yan kapağı açın ve nazik biçimde içeride biriken toz kümelerini toplayın. Bu esnada içteki parçalara dokunmamaya özen gösterin ki arıza yaşanmasın. PC ya da dizüstü bilgisayarı temizlerken asla su ya da ıslak bezle temizlik yapmayın.

Zangırdama sesleri

Kasadan gelen titreme esaslı zangırtı sesleri iyi sabitlenmemiş bir sabit diskten kaynaklanabilir. Bundan ötürü bilgisayarınız çökmez ama başka parçaların da gevşek olup olmadığını kontrol etmekte fayda var.

Ne yapmalısınız?

Bilgisayarı kapatıp fişini prizden çekin. Kendinizi topraklayıp statik elektriği boşaltın ve kasanın yan kapağını açın. Sabit diski yerinde tutan vidaları sıkılaştırın. Aynı zamanda kolay biçimde nalburdan alınabilen ve hayli ucuz olan ufak plastik pulları sabit diskin iki yanına ekleyebilirsiniz. Böylece titreşim olsa bile metal kasaya çarparak titreşim yapmamış olur.

Vınlama ve bipleme

Vınlama sesleri sabit diskinizin normalden fazla çalıştığını işaret eder, da Windows’un sabit diske erişme veya veri yazmada sorun yaşadığını gösterebilir. Bipleme sesleriyse BIOS’tan gelir ve statik sürtünmeden kaynaklanabilir. Sabit diskinizdeki parçalar birbirine sürtüyorsa bunu duyabilirsiniz.

Ne yapmalısınız?

PC’niz muhtemelen kısa süre içinde çökmeyecek ama sürücüyle ilgili sorunlar belirebilir. Bundan ötürü sabit diski kısa süre sonra değiştirmek zorunda kalabilirsiniz. Bir süre sonra dosyaları açamaz ya da kaydedemez hale gelebilirsiniz ki böylece sabit diskinizin bozulmak üzere olduğu anlaşılabilir.
Başlat > Bilgisayar yolunu izleyip sabit diskinizin simgesine sağ tıklayın, Özellikler’i açın ve Araçlar sekmesine girin. Ardından “Denetle” komutu verin. Bundan sonra Hata Denetimi aracı başlar ve biplemeye neden olabilecek bozuk disk sektörlerini bulup işaretlemek üzere taramaya başlar. Disk birleştirme de işe yarayabilir ama iş işten geçmişse fayda sağlamasını beklemeyin.

Aynı zamanda sabit disk tarama aracı kullanarak sabit diskin çökmek üzere olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Bazı sabit disk üreticileri tarama araçları sunuyorlar. Belki de sisteminizde yüklü gelen bir tarama aracı olabilir. Alternatif olarak Seagate’in ücretsiz SeaTools for Windows aracını (http://www.seagate.com/tr/tr/support/downloads/seatools/) kullanabilirsiniz. Tüm Windows sürümleriyle çalışıyor ve sabit diskinizin Seagate markalı olması gerekmiyor. Bunu çalıştırmadan önce açık olan tüm diğer programları kapatın. SeaTools, diskinizin sağlığını gösteren bir rapor hazırlayacak. Bozuk sektörler bulunursa yedekleme yapmanızı ve yeni bir diske geçmenizi öneririz.

Bilgisayar cidden yavaş çalışıyor

İki temel sebepten ötürü bilgisayarların aşırı derecede yavaşladığını sıkça görüyoruz: dosyalarınızı oluştururken/dönüştürürken yoğun bellek ve işlemci tüketen yazılımlar (örn. Video editörleri) veya virüsler. Aynı anda birden çok program çalıştırmak ya da büyük dosyalar indirmek de bilgisayarı yavaşlatabilir ama çökmesine ya da açılmaz hale gelmesine neden olmaz.

Ne yapmalısınız?

Bilgisayarınızda tam kapsamlı bir güvenlik taraması yapın. İlk aşamada antivirüs yazılımınızın virüs veritabanını güncelleyin çünkü veritabanında yer almayan yeni bir virüs saldırmışsa bilgisayarınızdaki güncel olmayan korumayı aşıp içeri girmiş olabilir. Virüs taramasından sonuç çıkmazsa Ctrl+Alt+Del tuşlarına aynı anda basıp Görev Yöneticisi’ni açın ve listede olması gerekmeyip de çalışır durumda olan programları kontrol edin. Aynı zamanda etkili ve ücretsiz bir yazılım olan CCleaner (www.piriform.com/ccleaner) ile tarama yapmanızı, başlangıçta çalışan gereksiz programları kapatıp işe yaramayan uygulamaları kaldırmanızı öneririz.

Dosyalara açılmıyor

Oluşturduğunuz ya da kaydettiğiniz bir dosya açılmıyorsa sadece dosya uzantısı da eksik olabilir, sabit diskte bozuk bir sektör de meydana gelmiş olabilir. Bu durumda yakında bilgisayarınızda çökme sorunları baş gösterebilir.

Ne yapmalısınız?

Başlat > Bilgisayar yolunu izleyip sabit diskinizin simgesine sağ tıklayın, Özellikler’i açın ve Araçlar sekmesine girin. Ardından “Denetle” komutu verin. “Vınlama” kısmında bahsettiğimiz Hata Denetimi aracı açılacak. Sabit diskinizde sorunlu kesimler bulursa yedekleme yapmanız ve yeni bir sabit diske terfi için hazırlık yapmanız gerekir.

Windows Update bağlantılı yeniden başlatma isteği

Windows Update yeni güncelleştirmeleri başarılı biçimde indirip kurulduktan sonra bilgisayarınızı otomatik olarak yeniden başlatır. Bilgisayarınızı yeniden başlatmanızı isteyen bir uyarı mesajıyla karşılaşıyorsanız güncelleştirmelerden biri çakışma yaratmış olabilir ve bu bilgisayarda sorun yaşamanıza yol açabilir.

Ne yapmalısınız?

“Daha sonra yeniden başlat” düğmesine tıklayın ve Başlat menüsünden Windows Update’i açıp “Güncelleştirme geçmişini göster” deyin. Güncelleştirme adlarını not edin ve Google’da arama yapıp başka kullanıcıların o güncelleştirmelerden sonra sorun yaşamadığını kontrol edin. Böyle bir durum varsa Microsoft güncelleme yapana kadar o güncelleştirmeyi kurmayın. Eğer bu önerimiz için iş işten geçmişse ve bilgisayarınız sağlıklı çalışmıyorsa son güncellemeleri kaldırarak bilgisayarı yeniden başlatın. Bunu yapmak için Denetim Masası’nda “Sorunları bul ve düzelt”e tıklayın, “Windows Update ile ilgili sorunları düzelt”i seçin. Beliren listedeki öğeleri tarihe göre sıraladıktan sonra en yeni güncelleştirmeleri seçip Kaldır komutunu verin. Windows onları kaldırdıktan sonra bilgisayarı yeniden başlatın.

[st_tag_cloud]

Web sitemizde yer alan herhangi bir konu hakkında detaylı bilgi almak isterseniz bize ulaşabilirsiniz.